Zihinsel Engellilik Nedir?

Zihinsel Engellilik; doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrasında çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişimsel dönemde ortaya çıkan, uyumlu davranışlarda görülen yetersizliğe ilaveten dikkat, algılama, bellek ve muhakeme gibi genel zeka fonksiyonları açısından normalin altında olma durumudur. Zihinsel engelli bireyler kişisel bakım, çevreye uyum, dil, iletişim ve duyusal motor becerilerinde yaşıtlarına göre geç ve yavaş gelişirler.

Zihinsel Engelliğin Sebepleri Nelerdir?

            Hafif derecede zihinsel engelli bireylerin pek çoğunda (tüm zihinsel engellilerin yaklaşık %90'ını oluşturur), belirgin bir biyolojik nedene rastlanmadığı için, nedenlerinin belirlenmesi çoğu zaman güç olmaktadır. Ancak orta ve ağır derecede zihinsel engelliliğe genellikle biyolojik etkenlerin neden olduğu saptanmıştır. Genel olarak bilinen nedenler üç ana başlık altında toplanabilir:

            Doğum Öncesi Oluşan Nedenler:

·                    {C}Annenin yaşı

·                    {C}Annenin beslenmesi (yeterince iyot alamamak ya da yetersiz beslenme)

·                    {C}Hamilelik döneminde kullanılan ilaçlar

·                    {C}Radyasyona maruz kalma

·                    {C}İçki, sigara, uyuşturucu gibi alışkanlıklar

·                    {C}Psikolojik sorunlar

·                    {C}Akraba evliliği

·                    {C}Annenin hamilelik döneminde geçirdiği hastalıklar (Rubella-kızamıkçık,   frengi, toksoplazma gibi)

·                    {C}Zehirlenmeler, Kazalar, travmalar

·                    {C}Anne-çocuk arasındaki kan uyuşmazlığı

·                    {C}Kalıtsal kökenli metabolizma bozuklukları olan galaktoz, fenilketonori ve bazı beyin hastalıkları, kromozom yapısındaki bozukluklar.

Doğum Sırası Oluşan Nedenler:

·                    {C}Erken veya geç doğum

·                    {C}Kordon dolanması

·                    {C}Güç ve riskli doğum

·                    {C}Vakum-forseps gibi aletlerin özellikle uzman olmayan kişilerce kullanılması

·                    {C}Doğumun hijyenik olmayan ortamlarda yapılması

Doğum Sonrasında Oluşan Nedenler: 

·                    {C}Çocuğun geçirdiği hastalıklar (menenjit, beyin iltihabı),

·                    {C}Zehirlenmeler

·                    {C}Hastalıklarda yanlış ve geç müdahale

·                    {C}Beslenme bozuklukları (yetersiz ve dengesiz beslenme)

·                    {C}Kazalar, travmalar ve yetersiz çevre koşulları v.s.

Zihinsel Engellilerde Eğitim

Anne, baba ve eğitimciler çocukların konuşmalarını çok isterler. Konuşmanın temelinde ise dil oldukça önemli bir yere sahiptir. Dilin gelişimi içinse konuşmak gerekir. Yeni doğan bir çocuk 1 yaşına kadar bakma ile dilini geliştirir. Yani annenin jest ve mimikler ile bebeğine bir şeyler anlatmasıdır. 1 yaşından sonra ise ifadeli konuşma dönemi başlar. İfadeli konuşma ise zihinsel gelişime bağlıdır. Zihinsel engelli çocukların eğitimi söz konusu olduğunda ise bu durum biraz daha farklılık gösterebiliyor. Bu nedenle anne ve babaların zihinsel engelli çocuklarının konuşmasını sağlamak için çocukları ile sürekli iletişim halinde olmaları gerekmektedir.

Öğretilebilir seviyesi ağır düzeyde olan çocuklar belirli seviyeye kadar eğitim alabilirler. Bu çocuklar alacakları eğitimlerin neticesinde kendi temel ihtiyaçlarını giderebilecek noktaya gelebilirler. Hafif mental olarak belirtilen çocuklar ise alacakları eğitimler sonrasında meslek sahibi dahi olabilmektedirler.

Okula gidecek olan zihinsel engelli çocuğun toplumdaki temel kuralları bilmesi gerekiyor. Kendine ve çevresindekilere zarar vermemesini bilmelidir. Ayrıca dil becerilerinin de çevresindeki insanlar ile iletişim kurabilecek seviyede olması gerekmektedir. Bu sayede zihinsel engelli çocukların eğitimi daha kolay olmaktadır.

Zihinsel engelli çocukların en büyük sorunları dikkatlerinin çok çabuk dağılabiliyor olması ve algılamalarının diğer çocuklara göre daha az olmasıdır. Bu nedenle zihinsel engelli çocuklar için bireysel eğitimlerin alınması daha sağlıklı bir eğitim şekli olacaktır. Özelliklede eğitimcilerin bu konuda daha hassas davranması gerekiyor.

Ülkemizde sadece Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olan kurumlar eğitim verebilmektedir. Her çocuğun zihinsel engel düzeyine göre eğitim veren farklı kurumlar bulunmaktadır. Bu eğitim kurumlarından en temel olanları rehabilitasyon merkezleridir. Zihinsel problemi olan çocuklar genelde bu eğitim merkezlerinde eğitim almaktadırlar.

Aynı zamanda normal ilköğretim okullarının özel alt sınıfları bulunur ve zihinsel engelli çocuklar burada da eğitim alarak diğer çocuklar ile kaynaştırılmaktadır. Yani bir sınıf içerisinde bir ya da iki tane zihinsel engelli çocuk bulundurularak eğitim almaları sağlanmaktadır. Kısacası zihinsel engelli çocukların eğitimi bu şekilde olmaktadır.